مدیریت تقاضای آب آبیاری در دشت اردلان با تأکید بر سیاست قیمت گذاری

بخش کشاورزی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب در کشور است، لذا ارائه شیوه‌های جامع مدیریت منابع آب و تدوین سیاست‌های صحیح در جهت افزایش بهره‌وری آب در این بخش لازم و ضروری به نظر می‌رسد. به همین منظور، در مطالعه حاضر برای ارزیابی اثرات سیاست قیمت‌گذاری آب آبیاری بر مدیریت تقاضای آب در دشت اردلان از یک سیستم مدل-سازی اقتصادی مشتمل بر مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP) و رهیافت حداکثر آنتروپی (ME) استفاده شد. داده‌های موردنیاز مربوط به سال زراعی 93-1392 بود. نتایج نشان داد که قدرمطلق کشش قیمتی تقاضای آب برای یونجه و گوجه-فرنگی که نیاز آبی بالاتری دارند، بیشتر از سایر محصولات منتخب است و تقاضای کشاورزان برای نهاده آب در تولید این محصولات باکشش‌تر است. افزون بر این، نتایج نشان داد که افزایش قیمت آب آبیاری (تحت سناریوهای 200 تا 1000 ریال نسبت به شرایط سال پایه) منجر به کاهش سطح زیرکشت گندم آبی، یونجه، گوجه‌فرنگی و آفتابگردان و افزایش سطح زیرکشت جو آبی و هندوانه در الگوی کشت منطقه می‌شود. همچنین، اعمال این سیاست منجر به کاهش 04/2 تا 83/7 درصد آب مصرفی در الگوی کشت و کاهش 96/1 تا 65/7 درصد درآمد ناخالص کشاورزان در دشت اردلان می‌شود. در پایان، اعمال سیاست قیمت‌گذاری آب آبیاری و بکارگیری راهبرد تغییر الگوی کشت به صورت توأم با آن، جهت کاهش تقاضای آب آبیاری و پایداری منابع آب دشت اردلان توصیه شد.