بررسی نقش پارامترهای اقلیمی در میزان حوادث در صنایع پتروشیمی

زمینه و هدف: کاهش خسارت های جانی و مالی در صنعت با کنترل عوامل موثر در بروز حوادث، همواره از بحث های مهم و دغدغه های مدیران امور ایمنی در صنایع بوده و هست. این پژوهش نقش اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه مورد فعالیت را در بروز حوادث در صنعت پتروشیمی مورد کند و کاو قرار داده است. روش بررسی: برای انجام این تحقیق یک صنعت پتروشیمی واقع در اقلیم گرم عسلویه با شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب و یک صنعت مستقر در اقلیم سرد تبریز با شرایط آب و هوایی سرد برای این مطالعه انتخاب شدند. اطلاعات کلیه حوادث در یک دوره 5 ساله در هر دو صنعت همراه با داده های پارامتر های اقلیمی و شرایط آب و هوایی درآن دوره جمع آوری و با روش های آماری مورد تحلیل و آزمون قرار گرفت. یافته ها: علی رغم این حقیقت که در صنایع کشورمان آمار ثبت شده حوادث همیشه از مقدار واقعی آن کم تر است و معمولا آمار شبه حوادث و حتی حوادث جزیی ثبت نمی شود، لیکن بررسی حاضر حاکی از آن بود که طی دوره 5 ساله 89-1385 متوسط حوادث ثبت شده، از 6/0–4/0 حادثه در ماه متغیر بود. در مجموع تعداد حوادث کل به طور معنی داری در صنعت مورد مطالعه در اقلیم گرم و مرطوب جنوب کشور (متوسط 08/2 در ماه) از صنعت مشابه در اقلیم نسبتا سرد تر تبریز (متوسط 6/0 در ماه) بالاتر بود.  بحث و نتیجه گیری: اگر چه تعداد کل حوادث در اقلیم گرم بالاتر بود، لیکن آنالیز های آماری همبستگی بین پارامترهای اقلیمی و بروز حوادث، ارتباط معنی دار و قوی بین آن ها را نشان نداد و این مطلب حاکی از آن است که نقش پارامتر های اقلیمی بر بروز حوادث در صنعت پتروشیمی، مستقیم نیست، بلکه این پدیده دارای تاثیری غیر مستقیم است. به طوری که استرس های گرمایی امکان بروز شرایط نا ایمن را که می تواند منجر به بروز رفتار نا ایمن و در نتیجه وقوع حادثه شود را فراهم می آورد. کنترل استرس های گرمایی، مکانیزه کردن عملیات کاری و پایین آوردن ساعات کار روزانه در شرایط گرم و مرطوب می تواند در کاهش وقوع حوادث موثر باشد.

Background and Objective): In this research the effectiveness of weather and climate parameters in incidence of accidents in the petrochemical industry was studied and management strategies to prevent these events have been presented. Method: Two of the petrochemical companies, one of them in Assaluyeh (named Zagros, located in warm climates) and the other one in Tabriz (in cold climates) were selected for pilot study. The required data were collected by questionnaire, interview and walking through under study fields. The analyses of data have been done by Excel, SPSS software and Correlation statistical test. Findings: Climate parameters don’t have a directly impact on the petrochemical occupational accidents and there is no significant relationship between them. Discussion and Conclusion: The role of climatic parameters in the incidence of accidents in the petrochemical industry is indirect. In fact, the thermal stress in the first stage caused unsafe conditions and then unsafe behavior, and finally cause human error and occupational accidents. In this study, appropriate solutions for instance engineering or managerial measures are also suggested in order to prevent accidents and injuries.

صنعت پتروشیمی ، حوادث شغلی ، پارامترهای اقلیم ، رفتار نا ایمن ، استرس های حرارتی

Climate Parameters ، occupational accidents ، petrochemical industry